donderdag 28 februari 2013

Innoveren door #FryskLab

Gisteren was ik bij de presentatie van FryskLab in Leeuwarden. Een opkomst van rond de 60 mensen was goed te noemen. Het leeft!

Wat FryskLab inhoudt kunnen de initiatiefnemers goed uitleggen op hun website FryskLab.nl

Interessanter is invulling ervan en nog interessanter, de uitkomst! Een bibliotheek van de toekomst is er één die mensen en kennis verbindt en naar de mensen toe komt.

FabLabs over de hele wereld zijn met elkaar verbonden. Wat in Nederland uitgevonden wordt, kan verbeterd worden door iemand in Australië. Als iemand dat resultaat ziet in Afghanistan, kan die persoon het nog verder verbeteren.

De uitkomst is dan dat én in Nederland én in Australië én in Afghanistan de vruchten worden geplukt van hetzelfde resultaat.

Inspiratie door co-creatie.

Geïnspireerd werden we zeker door de sprekers Daniël Levy, Hylke van Dijk en Henk van Zeijts. Ieder belichtte zijn visie en ideeën over FryskLab. Vooral werd er stil gestaan met de mogelijkheden die je hebt als je een omgeving creëert om kennis te delen op een niet-conventionele manier.

Belangrijke punten waren vooral dat je niet moet denken in "Ja, maar". Iets wat Marten Disberg, de gastheer, ook specifiek noemde. Maar kijk vooral (!) naar de mogelijkheden, die je tegenwoordig voor handen hebt. Niets is meer onmogelijk.

FryskLab heeft in eerste instantie de doelgroepen basisonderwijs, middelbaar onderwijs, MBO/HBO (WO?), bedrijfsleven, overheid en maatschappelijke organisaties. Er kunnen natuurlijk nog meer doelgroepen aangeboord worden.

We zijn als publiek aangespoord om vooral mee te denken met nieuwe ideeën en mogelijke verbindingen in het werkveld en daarbuiten.

De planning is om in september dit jaar te rijden met de FabLabBus om bij de doelgroepen langs te gaan. Want in hoeverre is het nog belangrijk dat de mensen naar jou toekomen, als je zelf naar de mensen toe kunt komen?

Veronica wist het in het verleden wel met hun slogan: Veronica komt naar je toe deze zomer!

En zo gaat het ook met het FryskLab, ze komen naar je toe.

Een dergelijke bus kun je ook zien als een (rijdende) spin in het web. Je brengt meerdere doelgroepen bij elkaar en als geheel kun je van elkaar leren en elkaar inspireren.

Uit het publiek waren direct al geïnteresseerde partijen, die er kansen in zien.

Over de uiteindelijke naam van de bus moet nog een beslissing genomen worden, maar de doelgroep kwam zelf al met prachtige voorbeelden. En niet te vergeten de uitstraling en de inrichting van de bus. Juist dat is ook de sterkte van FryskLab. Het wordt samen ontwikkeld met de de gebruikers van de bus. 

De mobiele FryskLab zal de eerste in zijn soort zijn. Het is dan ook een mooie uitdaging voor de BSF om dit tot een succes te maken in Nederland. En waarom niet in België en Duitsland?

Ik vermoed overigens stiekem dat ze al snel een tweede bus moeten laten rijden en ik kan niet wachten tot september dit jaar als de eerste echt gaat rijden.

E-books afgeschoten? Nee!

Soms is het goed om zaken even een dag te laten rusten. Net als nu met het bericht over het niet kunnen uitlenen van e-books door bibliotheken.

Ik was ook eerst not-amused dat we wettelijk geen e-books mogen uitlenen, maar we vergeten dat er ondertussen veel gebeurt qua e-books in de bibliotheek. We hebben de roadmap voor e-books (PDF) inmiddels al voorbij zien gaan in de afgelopen tijd.

Het is niet zo dat de wereld nu helemaal stil staat qua e-books in de bibliotheek. In tegendeel, achter de schermen wordt er hard gewerkt tussen de VOB en de uitgevers om tot een goed platform te komen.

Een werkend platform, waarmee bibliotheekleden alsnog e-books kunnen lezen. Of dit nu streamend is, of downloadbaar. Dat doet even niet ter zake.

Ik denk dat het goed is om nu te weten waar we wettelijk staan als bibliotheken. Een soort nulmeting, waar vandaan we verder kunnen werken naar de toekomst.

De nieuwe bibliotheekwet komt er sowieso aan. Wat daar in staat weten we nog niet eens. Het kan best zijn dat e-books daar wel in opgenomen worden.

Er wordt daarnaast tenminste werk van gemaakt om het wettelijk uitlenen van e-books mogelijk te maken. Al dan niet landelijk, maar wel op Europees niveau.

Natuurlijk kan het lang duren voordat er een echte wet op tafel ligt, maar misschien is zo'n wet niet eens nodig.

Als de bibliotheken (VOB inkoopcommissie) en de uitgevers in Nederland eruit komen om een goede deal te sluiten, is de wet om e-lending mogelijk te maken overbodig.

Ik heb er uiteindelijk wel vertrouwen in dat we als bibliotheek (populaire) e-books beschikbaar kunnen maken. Of dat nu via e-lending gaat gebeuren, is dan nog maar de vraag.

Hoe dan ook, we hoeven niet te jammeren en e-books af te schieten.

dinsdag 26 februari 2013

De woede van drie vrouwen

Een jaar geleden werd voor Mbali Vilakazi / @apoetryofliving een droom werkelijkheid. Ze kwam vanuit Zuid-Afrika naar Nederland.

In april 2012 werkte ze samen met de Engelse Zena Edwards (@ZenaEdwards) en Clara Opoku aan een stuk genaamd The Three Furies. De wraakgodinnen uit de Griekse oudheid.

Elke artieste mocht haar woede op het podium van het MC Theater tentoonspreiden. Ieder had als vrouw dingen meegemaakt die hen boos maakte. Door dit in spoken word te performen kwam alles samen.

Van deze samenwerking is een documentaire gemaakt, die in september op het Afro Vibes Festival in Amsterdam is vertoond.

Kijk, luister, geniet, leer.


Inmiddels is het bijna een jaar later en de dames zetten het project voort op hun blog: 333furies.blogspot.nl

maandag 25 februari 2013

#Biebtobieb

Vorig jaar werden we al lekker gemaakt door @biebtobieb. Een nieuw platform waar bibliotheekmedewerkers (van alle lagen) met elkaar kennis kunnen delen.

De geheimzinnigheid spatte er vanaf. De verwachtingen waren hooggespannen en in februari zou het al online zijn. Ongeduldig moesten we nog even langer wachten.

Maar dan uiteindelijk kwam vorige week de verlossende mail en tweets. Het ging eindelijk los!

Wat zijn dan de eerste indrukken? Door de hooggespannen verwachtingen kon het alleen maar tegenvallen, maar dat deed het gelukkig niet!

De website ziet er netjes en professioneel uit. Je kunt iedereen die je kent volgen, maar ook mensen die je niet kent. Het is net Twitter. In je inbox krijg je netjes een bericht als je door iemand gevolgd wordt.

Je kunt daarnaast deelnemen aan groepen. Maar je kunt ook zelf een groep starten over een onderwerp wat je zelf belangrijk vindt. Besloten of open. Het is maar net waar je je het zelf het prettigst bij voelt.

In een open groep kan iedereen meelezen wat er bedisscussieerd wordt door de deelnemers. Bij een gesloten groep moet je toestemming krijgen om deel te nemen. Het idee is wel dat de uitkomsten van de besloten groepen openbaar worden gemaakt.

Kennis moet immers gedeeld worden tussen de bibliotheken. Veel te vaak wordt in Nederland twintig keer hetzelfde wiel uitgevonden. Zonde van de tijd, zonde van het geld. En beide zijn hard nodig in deze kille bezuinigingstijden.

Een belangrijk aspect van Biebtobieb (B2B) zijn de profielen van de deelnemers. Deze kun je heel uitgebreid invullen. Je contactgegevens, je sociale media, je uitdagingen, je kennis, je interessegebieden, je opleiding(en), en vooral niet te vergeten: je werkomgeving.

Een foto maakt je profiel af. Maar zoals zo vaak is een foto een momentopname. Dus mocht je in het wild een collega bibliothecaris tegenkomen, dan kan die persoon er al weer anders uit zien.

Er komen nog meer functies aan, zoals een agenda. Het platform is nog zeker niet af, maar er wordt hard gewerkt om de kinderziektes te verhelpen en nieuwe ideeën te implementeren.

Desalniettemin, Biebtobieb is een mooi platform om kennis met andere bibliothecarissen te delen. Er is op Twitter al een grote groep kennisdelers aanwezig, mensen zijn soms huiverig voor Facebook. De kennisdelers en de kennis op internet is wijd verspreid. Het is goed dat dit samen gebracht wordt op één website.

Ik had nog een aantal twitteraars beloofd om de Bibliotheek 2.0 tegen Biebtobieb af te zetten. Bibliotheek 2.0 is zeker een prachtig medium om kennis te delen met andere bibliothecarissen. Maar voor mijn gevoel behelst Bibliotheek 2.0 meer de technische kant van het bibliotheekvak en vallen er ook mediatheken onder Bibliotheek 2.0.

Biebtobieb is gericht op de openbare bibliotheken. Immers, de landelijke huisstijl is het sjabloon voor de look van de website en onderaan staat het sowieso vermeld: "Biebtobieb is het kennis- en innovatieplatform voor de openbare bibliotheken"

Daarnaast waren er voorwaarden gesteld aan de techniek van het platform, zoals open access. Ik denk niet dat Bibliotheek 2.0 leeg gaat lopen. Nee, in tegendeel. Kennis wordt op verschillende plekken met elkaar gedeeld. Ik moet eerlijk zijn, want Twitter is en blijft een snel en goed communicatiemiddel om snel wat met elkaar te delen.

Echter voor de verdieping van onderwerpen en voor het delen van kennis en ervaringen is Biebtobieb.nl een zeer geschikt medium.

zaterdag 23 februari 2013

Bibliotheek van de Bezuiniging

Deze week werd de Bibliotheek van de Toekomst gepresenteerd in Breda. Een mooie benaming voor een bibliotheek. Maar is het wel echt de bibliotheek van de toekomst?

Allereerst valt de volgende passage op op de website van de Bibliotheek Breda: "De bibliotheek wordt geconfronteerd met een aantal maatschappelijke trends zoals een toenemende digitalisering, mobiel internet, informatie-overload, mobiliteit van mensen, veranderend lees- en leengedrag, toenemende vergrijzing en verandering in vraag."

Dan vraag ik me af, waarom wordt men hiermee geconfronteerd? Het wordt bijna gesteld als een bedreiging voor de bibliotheek, de bibliotheek gaat ten onder aan deze trends. Niets is minder waar, deze zaken zijn allang bekend en moeten worden aangegrepen als kansen voor de bibliotheek.

De verdere invulling van de Bibliotheek van de Toekomst is maar karig. Het zijn juist bestaande producten en diensten, zoals bibliotheek aan huis en bibliotheek op school, die al beproefd door het land ingevoerd zijn.

Mijn eerste reactie op dit stuk was ook: Niks digital-only. Alleen de website wordt nog genoemd als een beter functionerende website, waar de klanten sneller en beter een nieuw boek kunnen vinden. In mijn ogen is de Bibliotheek van de Toekomst een digitale bibliotheek met veel werk- en leesplekken.

Waar blijven de medewerkers van de bibliotheek? Hoeven die dan niet meer ingezet te worden door de organisatie? Eerder in het stuk wordt immers genoemd dat de bibliotheek een aantrekkingskracht moet krijgen voor elke doelgroep.

Dat mis ik wel eens vaker in stukken en visies. De medewerkers. Er wordt veel gepraat over de technieken en methoden die gebruikt kunnen worden in de bibliotheek. Maar een bibliotheek draait voornamelijk nog om de mensen die werken in het pand. De aanjagers en de ondersteuners van de collectie en de inspiratie voor de klanten.

Natuurlijk zijn menskrachten duur voor bibliotheken, maar ze zijn het geld meer dan waard. Zij zijn degenen die de bibliotheken maken, zoals ze zijn, zoals ze voelen, zoals ze leven.

Een gemiste kans op alle vlakken in dit geval. De Bibliotheek van de Toekomst is niet alleen gericht op de technieken, maar vooral ook op de persoonlijke kant.

Ik ben benieuwd wanneer de echte Bibliotheek van de Toekomst opgericht wordt. In dit geval houden we alleen nog maar Bibliotheken van de Bezuiniging over.

maandag 18 februari 2013

Transitie naar digital-only

De ophef die InHolland veroorzaakte door de bibliotheek in 2015 geheel digitaal te maken, is een voorteken van waar we naar toe gaan.

We hebben het wel vaker over de 'digitale bibliotheek' en meestal wordt er dan gedacht aan de website en de bronnen die daar op staan.

Maar de trend gaat de andere kant op, naar de fysieke digitale bibliotheek. Naar een bibliotheek met een goede verblijfsfunctie, waar bronnen en verhalen digitaal te vinden zijn.

InHolland heeft het over goede studiewerkplekken, om van daaruit de bibliotheek te bereiken. Heeft de digitale openbare bibliotheek dan niet goede leesplekken nodig?

Ik heb het al eens eerder gehad over de transitie van bibliotheken, van fysiek naar digitaal. Ik noemde het de transitie naar leegte. Ik dacht toen ook aan de e-books, die dan ergens gelezen worden. InHolland en een Amerikaanse bibliotheek laten zien dat je je juist moet richten op die andere functie van de bibliotheek.

De verblijfsfunctie van de bibliotheek. Immers, dat is een grote functie van de bibliotheek. Het begon als een leeszaal, waarin mensen verbleven om zich 'te verheffen'.

En als we dat nu aanpakken, de verblijfsfunctie, met behulp van de digitale wereld. Hoe zou er dan een openbare bibliotheek uit komen te zien?

Tijdens mijn studietijd aan de Hanzehogeschool kon je dat al merken, de studiewerkplekken werden steeds belangrijker. De mediatheek als verblijfsplaats werd minder belangrijk. Digitaal je zaken vinden, digitaal communiceren.

Om de leden van de bibliotheek te behouden, dien je de verblijfsfunctie voorop te zetten. Dan de collectie, al is die fysiek of digitaal.

Waarbij je echt moet afvragen, wat de 0- tot 10-jarigen tegenwoordig in de toekomst willen. Ze groeien niet eens meer op met computermuizen en touchpads. Zij groeien op met het touchscreen en met overal internet.

Als je daar aan al denkt, dan kan er beter maar snel gestart worden met de digital-only bibliotheek in Nederland.

Fysieke boeken zullen altijd bestaan, maar een omslag naar digitaal moet wel gemaakt worden. In een fysiek pand met slechts alleen digitale bronnen. Alleen dan haal je de transitie naar leegte om naar de transitie van fysiek digitaal.

Ik ben dan ook erg benieuwd welke openbare bibliotheek dit aandurft te doen.

donderdag 14 februari 2013

Lees (nog) Meer

Deze week kwam Stichting Bibliotheek.nl met een persbericht dat de streaming e-books nu op elk apparaat te lezen zijn. Goed nieuws!

Ook de collectie e-books is uitgebreid met o.a. boeken van Henning Mankel en Marianne Frederikson. Nog meer goed nieuws!

Alleen maar goed nieuws? Nou, ik weet het niet.

Door middel van HTML5 kunnen de e-books nu gelukkig op de mobiele apparaten gelezen worden. Bij een e-book hoort een URL. En die URL is te bezoeken via de loginpagina van Bibliotheek.nl.

Op zich lijkt dat allemaal goed afgeschermd. Maar ondertussen is de beveiliging echt lek.

Ik kwam er gisteren achter dat je het e-book door middel van de URL gewoon kunt lezen. Ik heb gisteren een tweet naar Bibliotheek.nl gestuurd, maar tot nog toe (24 uur later) heb ik geen antwoord mogen ontvangen.


Ik vraag me dan af of er wel een antwoord komt op een e-mail, dat wijst op deze onvolkomenheid.

Update: Bibliotheek.nl is al op de hoogte van het lek, sinds mijn tweet aan hen. Ze zijn ermee bezig.

woensdag 13 februari 2013

De bibliotheek als concurrent

Zoals wellicht bekend is, is het bakken van taarten hier in huis een gemeengoed. Antilliaanse taarten vinden gretig aftrek in de familiekring. Pindataart, cashewnotentaart, brownies zijn een kleine selectie wat hier gemaakt wordt.

Om dit verder uit te breiden is het altijd goed om nieuwe boeken aan te schaffen. Met behulp van een aantal boekenbonnen zijn die boeken niet zo duur.

Maar dan kom je in de boekwinkel en je denkt: Welk boek wil ik, wat is handig en wat niet. Zoals zo vaak gebruik je maar een klein gedeelte uit een kookboek.

Dus ook in dit boek waren een paar pagina's nuttig en interessant. De rest van het boek was niet interessant. Om dan maar even foto's van de boeken te maken, nee.

In Groningen is de openbare bibliotheek vlak naast Scholtens + De Slegte. Dus ik was benieuwd of het betreffende boek Spetterende Taarten in de bibliotheek aanwezig was. Niet alleen daar, maar ook in Friesland. Ik kan helaas met een Friese bibliotheekpas niet lenen in de Groningse bibliotheken. Ook een minpunt in de huidige tijden.

Hoe handig zou het dan zijn om in een app direct te zien welke bibliotheek het betreffende boek heeft. Inmiddels is er wel De Bibliotheek app, maar die werkt nog niet in Groningen en Friesland.

Dan maar anders zoeken, via de catalogi van de betreffende bibliotheken. In beide bibliotheken niet te vinden. Dan zat er niks anders op om te zoeken bij WSF onder 1 knop. Het is dat ik weet dat dit wel werkt, want via Bibliotheek.nl was er ook geen informatie te vinden welke bibliotheek het boek in haar collectie heeft.

Via WSF onder 1 knop kwamen wel resultaten naar voren. Rotterdam, Zeeland en nog ergens diep in het westen. Veel te ver weg dus.

Uiteindelijk maar naar de bibloitheek van Groningen. Met een gekocht boek op zoek naar een te kopieren inhoud.

In de bibliotheek van Groningen staan de boeken (nog) niet op PIM-rubrieken. Desalniettemin hebben we de boeken kunnen vinden, waar soortgelijke informatie in te vinden was.

Kopieren kon gelukkig op A3-formaat, waardoor beide bladzijden netjes te lezen zijn.

En zo is de bibliotheek de concurrent voor de boekhandel. Je kunt een boek kopen voor 20 Euro of je zoekt een soortgelijk boek in de bibliotheek en je kopieert de informatie die je nodig hebt.

maandag 11 februari 2013

Stream je bibliotheekcontent

De afgelopen tijd is de inkoopcommissie van de VOB in een strijd verwikkeld met NBD Biblion. Wat ik tot nu toe begrepen heb, zijn de kosten van digitale bestanden als Jeugd Literom, LiteromWereldliteratuur en de Uittrekselbank Jeugd te hoog t.o.v het gebruik van deze bestanden.



Het is en blijft vreemd dat je voor alles moet betalen, terwijl er maar een klein gedeelte gebruikt wordt door de leden/gebruikers.

Laat ik het dan even doortrekken naar streaming muziekdiensten als Spotify en Deezer. Beide diensten hebben miljoenen nummers in hun catalogus. In principe oneindige content. Daarnaast wordt er dagelijks nieuwe muziek toegevoegd aan deze catalogi.

Dit gebeurt ook met de digitale content van NBD Biblion. De Actuele DocumentatieBank, wat ook niet afgenomen wordt, wordt uiteraard ook telkens vernieuwd en actueel gehouden. Nieuwe recensies worden toegevoegd, actuele informatie over auteur en boeken moeten ook toegevoegd worden.

Spotify gaat ook niet opeens de prijzen van de abonnementen verhogen, omdat er meer muziek bij komt. Daarbij zijn er miljoenen nummers die (bijna) nooit beluisterd worden. Uiteraard moeten de muzikanten hun eigen marketing inzetten om hun muziek wel te laten beluisteren.

De gedachte dat je 100% moet betalen voor een database vol informatie, waarvan 80% weinig tot nooit gelezen wordt, is een achterhaalde. Deze gedachte mag wat mij betreft snel verdwijnen.

Het is dan ook een goede zet geweest van de VOB om bepaalde diensten in eerste instantie niet af te nemen. De onderhandelingen zijn nog gaande, maar ik denk dat er wel een kentering komt in het gebruik van informatie. Of misschien niet eens het gebruik, maar de toegang. Immers, het gaat tegenwoordig om de toegang (24/7 en overal!) en niet meer om het bezit van media.

Een nationale database waar vanuit alle content goed en overal en 24/7 te bereiken is, is een ideale situatie. Al zullen we nog even moeten wachten op dit, maar de revolutie is gaande.

vrijdag 8 februari 2013

Ontdekje boekje

Boeken vinden in de bibliotheek, mensen doen dat telkens anders.

Even een stappenplan.

Stap 1 - De boekomslag.
- Ja, naar stap 2
- Nee, volgende boek

Stap 2 - De achterkant.
- Ja, naar stap 3
- Nee, volgende boek

Stap 3 - Het lettertype.
- Ja, naar stap 4
- Nee, volgende boek

Stap 4 - De zinsopbouw.
- Ja, naar stap 5
- Nee, volgende boek

Stap 5 - De gebruikte woorden
- Ja, naar stap 6
- Nee, volgende boek

Stap 6 - Boek meenemen
- Ja, naar stap 7
- Ja, volgende boek uitkiezen
- Nee, volgende boek

Stap 7 - Boek uitlenen

De keuzemomenten kunnen verschillend zijn, maar wel met een duidelijk stappenplan. Het ontdekken van nieuwe boeken is nog altijd een complexe bezigheid.

Naast deze factoren, zijn er nog veel meer externe factoren, waardoor je een bepaald boek gaat lezen.

Maar hoe ga je dat doen met e-books, die je niet door kunt bladeren voordat je leent. Hoe kun je rustig het eerste hoofdstuk gaan lezen in een luie stoel in de bibliotheek? Leen je het boek dan wel of zet je het weer terug in de kast?

De spontane reacties van bezoekers die bekenden een boek aanraden. Een teruggebracht boek, waarvoor de lener speciaal naar de bibliothecaris komt om te bedanken, verdwijnt in de digitale wereld.

We kunnen wel van alles digitaal doen, maar de fysieke aanbevelingen en de ontmoetingen ga je missen in de digitale bibliotheek.

Is dat erg? Ik hoef het antwoord niet eens te typen en toch doe ik dat wel.

Natuurlijk.

dinsdag 5 februari 2013

Investeren voor de toekomst

In Texas weten ze wel hoe ze geld moeten spenderen aan een bibliotheek. Plannen daar omvatten de nieuwbouw van een bibliotheekpand dat 39 miljoen dollar moet kosten. Daarnaast worden twee filialen geleased voor de prijs van 1,3 miljoen dollar elk.

Een mooi voorbeeld daar was ook de inbreng van de inwoners van de plaats Round Rock, TX. Door middel van een enquête werden inwoners gevraagd of ze door middel van belastingverhoging wilden meebetalen aan het in stand houden van de bibliotheek. Slechte 13 procent gaf aan hier niet aan mee te willen doen.

Hoe anders is dat hier in Nederland. Ik vraag me af of mensen wel willen investeren in de bibliotheek. Uit recent onderzoek bleek dat mensen bezuinigingen op de openbare bibliotheek het minst zagen zitten.

Echter wordt er door de overheden kortzichtig bezuinigd op de dienstverlening van de bibliotheken. Er wordt niet eens naar de mening van de burgers gevraagd. Soms komen er kleine protesten, maar dat is dan ook alles.

In plaats van te protesteren tegen een sluiting is het beter om te zeggen dat men wil investeren in de bibliotheek door belastingverhoging. Maar volgens mij zijn we daarvoor te Nederlands.

Een eenduidige ondersteuning voor de bibliotheken is er niet. Er wordt teveel als individu gedacht, in plaats van als een groep inwoners van een wijk, een dorp of een stad. Als veel mensen denken: "Ik kom er niet" dan houdt het snel op voor bibliotheken.

Dat in steden alle filialen dicht gaan, is voor veel mensen slechts een voorbijgaand station. Men doet net alsof er niks aan de hand is. Terwijl dat erg jammer is.

Misschien moeten we dan toch onze aandacht vestigen op bedrijven. Vroeger werden bibliotheken opgericht door bedrijven om de werknemers er beter van te laten worden.

Ik denk dat dat nu ook maar weer eens moet.

maandag 4 februari 2013

Naar binnen gelokt of naar buiten gestuurd

Ik vind het nog steeds verwonderlijk. Geld wordt er genoeg besteed in deze wereld van bibliotheken, maar vaak nog op punten die geen toegevoegde waarde hebben voor de lokale bibliotheek.

Landelijk wordt er veel gedaan om de mensen naar de bibliotheek te lokken. Denk aan Lees Meer, eMuziek.nl, maar ook de crisis brengt de mensen naar de bibliotheek.

Echter lokaal worden de mensen naar buiten gestuurd of de mensen worden de bibliotheek niet eens in gelaten. Lokale overheden bezuinigen zoveel dat vestigingen moeten sluiten. In sommige steden blijft er maar één centrale vestiging over.

Naast sluitingen worden openingstijden gewijzigd, waardoor de mensen die nog werk hebben, de bibliotheek niet meer in kunnen.

Ouders komen naar de bibliotheek omdat de kinderboeken gewoonweg te duur worden. Vaak zijn kinderen gratis lid van de bibliotheek, kinderboeken kosten altijd geld.

Een bibliotheek op school kan niet beschouwd worden als een openbare bibliotheek, als een kenniswarenhuis voor een dorp of stad.

Ondersteuning is prima, maar de toegevoegde waarde van een bibliotheek is de inhoud en de daadwerkelijke betekenis in de maatschappij.

Een openbare bibliotheek is immers nog een baken in de samenleving, waar ideeën en gedachten samenkomen. Waar kennis wordt verspreid en gedeeld.

Zolang er niet meer geïnvesteerd wordt in de lokale omgeving, zullen de mensen alleen maar naar buiten gestuurd worden.

En landelijk komen er meer en meer initiatieven om de bibliotheken weer aantrekkelijk te maken, denk aan retail en de e-books die gepromoot worden.

Die tweestrijd tussen landelijk en lokaal gaat zich een keer opbreken. Hierdoor moet er een partij zeggen: Tot hier en niet verder.

Maar wellicht kunnen we het tij nog keren en de cijfers toch weer naar beneden laten duikelen.

Als de dienstverlening van de bibliotheken ondermaats wordt door de inzet van lager-geschoolde medewerkers, door de mindere toegang tot informatie en leesplezier, dan keren de mensen zich toch tegen de bibliotheek.

Willen we dit toch tegenhouden, dan zal er vooral op lokaal niveau beter nagedacht moeten worden over de inzet en het belang van de bibliotheek voor de omgeving.

We laten de bezoekers niet naar buiten sturen, maar lokken ze binnen met de beste dienstverlening die wij en zij kunnen wensen.

zondag 3 februari 2013

Innovatie is overcreatie?

Er wat afgeïnnoveerd (tja) in de bibliotheken, maar gaan de innovaties niet veel te snel. Nieuwe media worden omarmd als de nieuwste redding voor de bibliotheek. En we moeten zelf eenzelfde dienst in het leven roepen.

Maar om de zoveel maanden komt er alweer een nieuwe telefoon, een nieuwe app, een nieuwe instelling, een nieuw sociaal medium.

Van alles wordt er opgepakt als the next best thing, maar we moeten natuurlijk ook onthouden waar het echt over en om gaat.

Innovatie is geen slecht ding en je laat ermee zien dat de bibliotheek met de tijd mee gaat. Vroeger waren dat de LP's, toen de cassettebandjes en later de cd's. Inmiddels komt er binnenkort de streaming muziek eraan.

Zulke vaste dingen worden er doorgezet. Je collectie houd je op peil door middel van de nieuwste ontwikkelingen en de nieuwste media.

De vraag van de bezoeker verandert en ook het aanbod verandert. Want waar moeten de bibliotheken tegenwoordig uit kiezen om te gebruiken. Spotify is nu inmiddels goed ingeburgerd bij de mensen, maar nieuwe(re) apps als Deezer en Rdio beginnen aan een opmars.

En ondertussen komt daar Muziekwebluister tussendoor. Maar in plaats van dat de klant dit mee kan nemen naar zijn/haar eigen omgeving, moet dit beluisterd worden in de bibliotheek zelf. De klant binnen krijgen en houden.

Maar daar gaat het dan ook om. Je kunt als gebruiker van streaming media talloze gratis accounts aanmaken en daarmee de gewenste muziek luisteren. De bibliotheken hebben dit nog niet eens goed uitgerold.

En is het dan uiteindelijk uitgerold, dan komen er weer nieuwe media, nieuwe mogelijkheden, nieuwe technieken.

In dat geval moet er voor gezorgd worden dat de 'producten' (marketingtaal, sorry) en diensten een stuk verder zijn dat de huidige middelen. Dus ook beter dan de huidige mogelijkheden en kosten.

Je kunt het niet verkopen dat je als bibliotheek (landelijk) een dienst opzet, terwijl de mensen dit zelf thuis op een andere manier gratis kunnen krijgen.

Inmiddels is Muziekwebluister voor thuisgebruik in de markt gezet als eMuziek.nl, maar de mogelijkheden zullen volgens de laatste berichten nog niet optimaal zijn.

Is het dan niet belangrijker om de mensen te wijzen op de huidige mogelijkheden of proberen we iedereen binnen de bibliotheekwereld te houden?

Mensen binnen de bibliotheek houden is ook de mensen thuis en op straat bij zich houden. Een bibliotheek-app met de gewenste streaming muziek houdt de mensen bij de bibliotheken. 

De kosten van dergelijke innovaties zijn dermate hoog dat je afvraagt wat het opbrengt. In commerciële organisaties zal er wel tweemaal nagedacht worden of al die innovaties wel rendabel zijn.

Ondertussen wordt er veel geïnnoveerd in de bibliotheek, maar wat zien we ervan terug over 5 jaar?

Over vijf jaar zullen de mogelijkheden nog weer anders zijn en doen de bibliotheken weer aan al die technieken en mogelijkheden mee om daar geld aan te spenderen.

Jammer, want de mensen die werken in de bibliotheken, zullen dan nog harder nodig zijn dan nu het geval is.