vrijdag 18 december 2015

NBC verder weg dan ooit?

Huh? De NBC verder weg dan ooit? Dat kan toch niet? De KB is druk bezig om dit fantastische product uit te rollen. Ja, zeker.

Maar er speelt meer. Zichtbaarheid van materialen (boeken, cd's, dvd's, luisterboeken etc.) van andere bibliotheken wordt steeds minder. Je krijgt in catalogi van bibliotheken steeds vaker alleen de lokale materialen te zien. Lokaal wil zeggen van de eigen bibliotheekorganisatie. Soms worden catalogi van bibliotheekorganisaties samengevoegd, maar provinciale beschikbaarheid is steeds moeilijker te zien. Laat staan landelijke beschikbaarheid.

Vanuit mijn werk van Muziekweb ben ik altijd geïnteresseerd in hoe onze collectie te vinden is. En hier zijn schokkende dingen te zien.

Zoek maar eens op Abbey Road in je lokale bibliotheekcatalogus. Dit is de catalogus van Schiedam:


Ik zie geen cd van The Beatles. Dan maar eens klikken op de Catalogi van Noord- en Zuid-Holland. Dan komt pas op nummer 17 een treffer naar een cd van Muziekweb.


Provinciaal vind je wel een cd op nummer 2, klik je daar op dan vind je de provinciale beschikbaarheid:


Dit was het voorbeeld uit Schiedam. Dan hieronder het voorbeeld van Lisse. Ook hier zoeken we op Abbey Road. Daar vind je dit:


En daar krijg je dan twee versies te zien met meerdere bibliotheken die deze cd's hebben.

Maar waar zijn de exemplaren uit Amsterdam gebleven??? En waar zijn de exemplaren van Muziekweb gebleven? Die bestaan niet volgens deze catalogus. Je wordt niet eens gewezen op andere catalogi.

Even voor de volledigheid, zoek ook eens naar Abbey Road in de OBA-catalogus (NBC). Ik kan geen cd vinden.

Ik zag vandaag een bericht van Midden-Brabant dat ze binnenkort overgaan naar een nieuw catalogussysteem: Bicat. Als je op dit moment zoekt in hun Aquabrowser-catalogus, word je nog gewezen op externe aanvragen.


Ik vraag me af hoe dat in 2016 te zien is...

Ik zal nog een paar voorbeelden alleen per link geven: Arnhem, Provincie Groningen 1 en 2, Noord Fryslan, GoudaBoekel (met verwijzing naar NBC).

Boekel is wat dat betreft interessant. Ze verwijzen naar de NBC en je wordt dan geleid naar Bibliotheek.nl, maar je krijgt geen resultaten. Slechts de hoofdpagina van Bibliotheek.nl. Je moet dan nog eens apart op Vind klikken en je krijgt dan geen cd te zien.... Alleen boeken, bladmuziek en films.



Conclusie
Dit is slechts een voorbeeld met muziek, maar probeer dit maar eens met boeken. Of boeken die je echt nodig hebt en ergens in Nederland te vinden is. Maar je weet niet waar.

Ik vind dit een zorgelijke ontwikkeling en hopelijk kan de Koninklijke Bibliotheek hier iets aan doen.

Ik hoop dat de bibliotheken gaan inzien dat ze niet alleen hun eigen collectie ter beschikking moeten stellen voor hun eigen leden, maar ook dat ze collecties van andere bibliotheken in heel Nederland beschikbaar maken.

Pas dan is er een echte Nationale Bibliotheekcatalogus.

P.S. Goede voorbeelden
Naast deze voorbeelden hierboven zijn er ook goede voorbeelden te noemen. Bijvoorbeeld Zwolle/Stadkamer:

En Bibliotheek Roden (Biblionet Drenthe)

P.P.S. Doorklikken
Maandag 21 december belde ik een half uur met Mark Deckers over de constateringen die ik gedaan had. Het blijkt dat je 30% minder aanvragen hebt als je door moet klikken. 

Des te meer kliks, des te minder je gaat uitlenen als bibliotheek. 

De (goede) voorbeelden hierboven zijn ook niet ideaal. Je moet je ook nog eens door ruim 800 tracks worstelen...

maandag 14 december 2015

Kennis is macht?

FNV en Joost Heessels (1) hebben al eens bericht over angstculturen in de bibliotheken. Medewerkers blijven maar werken en onder druk staan van managers, directies en collega's. Zonde in de bibliotheekwereld. Een wereld die mensen verder moet helpen.

Tegenwerken
Ondertussen worden de medewerkers zelf tegengewerkt. Tegengewerkt om hun eigen doelen te bereiken. De doelen in hun leven en de wensen die ze hebben. Zonde.

Maar degenen die anderen tegenwerken, werken ook zichzelf tegen. Want hoe kun je eigenlijk leven met zo'n geweten? Of werken er stiekem psychopaten in de bibliotheken? Zoals in branches van andere soorten.

Eigenlijk staan mensen altijd onder druk van anderen. Niet zozeer van andere mensen, maar ook gaat het vaak over macht en het misbruik van de macht.

Op basis van bezuinigingen kun je tegenwoordig zo iedereen de deur wijzen en nieuwe medewerkers naar binnen brengen, die geen tot een kleine vergoeding ontvangen.

Ondertussen zijn de directies ook weer onder druk van de middenmanagers, die al azen op het hoogste niveau. Machtsspelletjes worden niet geschuwd. Anderen zwart maken.

Kritisch zijn op plannen, projecten, personen is niet meer te doen. Voordat je het door hebt ben je je baan kwijt, of word je ergens anders neergezet. Er zijn ook bibliothecarissen die voor zichzelf kiezen en de bibliotheekwereld (tijdelijk) verlaten. Zij zijn degenen die echt vrij zijn.

Transparant of niet?
Gelukkig zijn er veel dingen gewoon zichtbaar, al denken degenen die dat doen van niet. Ik kan me alleen maar verwonderen en verbazen. De bibliotheekwereld is wat dat betreft best transparant. Lijntjes zijn vaak kort op landelijk niveau.

Van lokale tot lokale medewerkers zijn de lijntjes wel een stuk langer. Maar heeft dat ook niet te maken met de wijze waarop informatie doorgespeeld wordt? Kennis is nog steeds macht en de macht ligt niet laag.

Kanteling
Om echt door te pakken in de bibliotheekwereld, moeten de medewerkers beter geïnformeerd worden. De ironie.

Ik heb frontoffice-medewerkers gesproken, die niet eens wisten dat er een congres was. Hoe krijg je dan deze waardevolle mensen op een congres? Daar waar managers maar een gedeelte kunnen meemaken. Hoe krijg je deze waardevolle mensen op de plekken waar kennis gedeeld wordt? Kennis is macht...

-----
(1) De berichten van de FNV en Joost Heessels zijn door Bibliotheekblad hier gebundeld in een nieuwsbericht.

vrijdag 11 december 2015

Druk #Biebcongres!

Wat een druk Biebcongres zeg. Het begon al om 6:20u. toen ik de deur dicht deed in Rotterdam. Weinig wist ik dat ik 's avonds om 22:45u. de huisdeur in Friesland opendeed.

In de tussentijd was er veel gebeurd. In een doodstille auto gingen twee collega's en ik naar Eindhoven. Precies om 8:00u. kwamen we aan, waar we door een norse receptioniste de verkeerde kant opgestuurd werden. Maar gelukkig was er Nienke Rahman van de organisatie die ons de goede weg wees.

Opbouwen
We hadden de Muziekweb Touchscreens mee, die we snel geïnstalleerd hadden en toen kwamen de eerste bezoekers al naar binnen. Direct contacten gescoord en dat stopte eigenlijk niet.

Tijdens het plenaire gedeelte was het vrij stil op het Inspiratieplein, maar toch kwamen er geïnteresseerde mensen langs. De mensen die naar de grote zaal gingen, hebben we nog bestookt met flyers om de sessie "Muziek en het brein" door Henkjan Honing onder de aandacht te brengen.


Bieb010Jong
Terwijl het plenaire gedeelte afliep, begon de sessie van #Bieb010Jong om 12:30u. Hier presenteerde dit topteam van Sabrina Laurens (Bieb010Jong), R3Cgaming/Social Assistance, Project014 en Y.M.P. hun werkwijze hoe ze jongeren bereiken.

De zaal zat bomvol met geïnteresseerde mensen vanuit het hele land. Na afloop waren de aanwezigen enthousiast en konden ze nog socializen op het Inspiratieplein bij de stand van Muziekweb. Immers, werkt Muziekweb ook samen met Bieb010Jong. Er staan o.a. luisterstoelen op de Jongerenvloer.

Na deze sessie werd er weer verder gepraat met allerlei mensen uit Bibliotheekland. Toen ik terug kwam, hoorde ik van een collega dat mensen speciaal naar mij zochten... Ja, sorry. Ik kan niet altijd aanwezig zijn.

Muziek en het brein
Al snel kwam de sessie van Henkjan Honing over Muziek en het brein. Ik was er zelf niet bij, maar ook deze zaal zat goed vol. De reacties na afloop waren ook echt enthousiast. Fijn om te horen. Muziek hoort immers in de bibliotheek.

Virtuele Bibliotheek
Tijdens de hele dag waren mijn lieve collega's van de Virtuele Bibliotheek ook aanwezig. Ik kon er helaas niet bij zijn! Maar wat ik na afloop gelezen heb, is positief!

De tijd vloog voorbij en ik heb met zoveel mensen gesproken en eerlijk gezegd weet ik niet meer met wie allemaal precies. Het waren er zoveel!

Hopelijk heeft de Touchscreen veel mensen geïnspireerd om op een gemakkelijke en simpele manier muziek in de bibliotheek te zetten en te houden. De komende maanden zal ik er druk mee bezig zijn. En druk is goed!

Eten
Omdat ik de dag na het Biebcongres weer in Friesland moest zijn, kon ik helaas niet bij het diner en de afterparty zijn. Mijn collega heeft familie dichtbij wonen, die een restaurant hebben. Hij had daar eten opgehaald en ik heb heerlijk gegeten! En dus helaas niet uit de foodtrucks... Jammer!

En je moest je opgeven voor het diner, maar je had best stiekem naar binnen kunnen gaan... Sssttt... Daar had je dan dansende bibliothecarissen plus Bieb010Jong kunnen zien. Volgens mij was het magisch!

Terug naar huis
Tenslotte heb ik mijn lieve collega Martine Klaassen van de KB nog blij gemaakt met een handvol goodies en het was weer tijd om de trein te pakken. En wie kom ik tegen op het station? Mijn mede-bibliothecaris-door-het-land: Willemijn van de Walle. Tot en met Utrecht deelden we de trein en daarna was ik nog ruim twee uur onderweg naar het rustige Friesland.

Days after
The day after zat ik in een herhalingscursus BHV. Terug op de werkvloer. Een middag bijslapen en toen de avond weer naar Rotterdam. De tweede dag na het Biebcongres stond in het teken van opruimen. En de komende tijd knallen om muziek in de bibliotheken te houden en hopelijk terug te krijgen.

En heb je interesse in de Muziekweb Touchscreen, tweet, mail of bel (010-4126072)!

dinsdag 10 november 2015

E-books een succes in bibliotheken? De cijfers (deel 2)

In januari van dit jaar heb ik een blogpost geschreven over het aandeel e-books op het aantal uitleningen.

Ik merk nu pas dat ik het helemaal verkeerd berekend heb. Ik heb destijds de e-books vergeleken met alle uitleningen. Fout!

Ik ga nu alleen uit van het aantal uitgeleende boeken: 72.382.000 fysieke boeken. Volgens de gegevens waren er in totaal 826.557 e-books uitgeleend (exclusief het kleine aantal van de E-book Selectie en de Eregalerij).

Volgens niet meer beschikbare bron waren 1,5 miljoen e-books uit de Vakantiebieb 2014 gedownload. Dan kom je uiteindelijk op 2.326.557 e-books over 2014.

En dan gaan we rekenen. In totaal zijn er 75.535.114 boeken uitgeleend in de Nederlandse bibliotheken. Fysiek en digitaal. Dan komt het aandeel e-books op 3,08% uit, inclusief de Vakantiebieb.

Halen we de Vakantiebieb er vanaf, dan is het percentage 1,13%. 826.557 e-books op het aantal van 73.208.557 boeken.

Gaan we het omdraaien, dan blijkt dus dat van de uitgeleende boeken er respectievelijk 96,92% en 98,87% fysiek uitgeleend werd.

dinsdag 27 oktober 2015

Het S-woord bij @Bieb024

Vandaag was ik op bezoek in Bibliotheek Gelderland Zuid, vestiging Mariënburg in Nijmegen. Ik had hier een afspraak met Marjolein Hordijk.

Marjolein kwam ik al tegen tijdens de opening van de Jongerenmaand. En we twitteren nog wel eens over en weer. Ze houdt zich bezig met o.a. de muzikale programmering in de bibliotheek.

Door reorganisaties moest er wat gebeuren in deze bibliotheek. Door deze vervelende omstandigheden kwam er wel nieuwe energie in de organisatie.

Een nieuwe inrichting en roeien met de riemen die de medewerkers hebben qua menskracht. Hulde daarvoor!

Muziek
Waar in het verleden activiteiten soms geannuleerd moesten worden, loopt het inmiddels storm. Door een goede invulling van de ruimte zijn de activiteiten middenin de bibliotheek. Een vrij toegankelijk podium, waar ruim 160 mensen kunnen zitten en nog veel meer kunnen staan.

Wat me opviel van haar werkwijze in Nijmegen is dat ze gewoon overal contacten heeft binnen haar werkgebied. Contact bij Podium A, bij B, theater C en ook nog eens bij Festival D, E en F...

Persoonlijk contact is belangrijk. Weten met wie je mailt en belt. Daarnaast een (kleine) plek proberen te krijgen op een festival. Laat op een festival zien wat je de festivalbezoekers te bieden hebt. "Dit hebben we, maar als je naar de bibliotheek komt, hebben we nog veeeel meer!"

Haal de festivalbezoekers de bibliotheek in. En dat gaat niet in één keer, maar duurt een tijd. Heb dus ook geduld.

Educatie
Inmiddels staan ook scholen in de rij voor Marjolein om samen te werken met de bibliotheek. En dan wordt het moeilijk om tegen alles Ja te zeggen. Keuzes moeten gemaakt worden en dan moet je ook samenwerkingspartners teleurstellen.

Ga langs
Wil je meer weten over de werkwijze van Marjolein, ga naar Nijmegen! Ik heb bijna 3 uur met Marjolein gesproken en ze wil graag haar kennis en kunde delen met de bibliotheekwereld.

zondag 25 oktober 2015

#Innovatieweek: InnovatieDoeDag 2015

Vorig jaar deed ik voor de eerste keer mee met een InnovatieDoeDag. Destijds georganiseerd door SIOB. Aangezien die organisatie niet meer bestaat was deze editie door de KB geregeld.

Toen de oproep kwam bleek ik de eerste aanmelding gedaan te hebben. Vorig jaar was zeker interessant, dus het leek me ook goed om dit jaar weer mee te doen.

Voor de begeleiding van de deelnemers had de KB DOON aangetrokken. Een organisatie om innovatie te begeleiden, iets met lean innovation... Deze term zegt me niet zoveel. Het is belangrijker om te doen.

Bits en Bites
Allereerst mochten de deelnemers kiezen uit de vier pijlers van het Bibliotheekcongres: Bits en Bites, Vakvaardigheid Voorop, Iedereen Inclusief en Stralend Middelpunt.

Ik koos samen met Anita Koekkoek, Joelle Bakx, Karien Joosten en Heleen Janse voor Bits en Bites. Ik kan wel heel veel uitweiden over de werkwijze van DOON, maar dat doe ik niet.

Wat me wel opvalt is dat er inmiddels tientallen mogelijkheden zijn om te innoveren in de bibliotheekwereld. Belangrijk om te weten is dat als je zelf gaat innoveren dat je iets doet wat goed bij je past.

Na een dag zwoegen aan allerlei ideeën door de teams werden de ideeën gepitcht voor een delegatie van de Innovatieraad en medewerkers van DOON.

De ideeën
Ik zal eerst even vertellen wat de andere teams deden en dan ons idee. Team 2 had Vakvaardigheid Voorop als thema en kwamen met een digitaal en fysiek smoelenboek van medewerkers met hun vaardigheden en kennis vermeld.

Team 3 wil een platform waarop bibliotheekmedewerkers kennis met elkaar kunnen delen. De discussie na dit idee ging vooral over Biebtobieb.nl. Dit omdat dit platform al bestaat en de ideeën van dit team wil de KB graag meenemen om Biebtobieb te verbeteren. Leuk!

Team 4 wil bezoekers van de bibliotheken de mogelijkheid geven om boeken anders te laten eindigen. Als een boek niet leuk is, veranderen de lezers het boek. En daarnaast wilde dit team de abonnementsgelden afschaffen om de drempels van de bibliotheek weg te nemen.

Virtuele bibliotheek
Dan het idee van ons. We hadden heel veel ideeën om aan te gaan bieden en ermee te gaan werken. Uiteindelijk is daar de 3D-bibliotheek uitgekomen. In deze bibliotheek ben je virtueel aanwezig. Thuis op je luie stoel met een virtual reality bril of app.

Je zet je VR-bril op en je bent in de bibliotheek. Je wordt vriendelijk welkom geheten door een echte bibliothecaris. Heb je deze niet nodig, dan kun je op je eigen gemak door de bibliotheek gaan. Met je eigen privacy, want bijvoorbeeld mensen die moeite hebben met lezen kunnen op hun eigen gemak leren lezen.

Je hebt toegang tot de gehele Nederlandse collectie. Digitaal en fysiek. Fysieke boeken worden een dag later bezorgd en e-books kun je direct met je bril lezen. Muziek kun je ook gemakkelijk lenen of luisteren.

Inloggen doe je met je vingerafdruk of met gezichtsherkenning. Geen gedoe met wachtwoorden, pincodes en nog meer wachtwoorden.

Joelle had het idee gepitcht waarbij ik de bibliothecaris was die ze alsnog niet nodig had bij het zoeken naar een film.

Beraad
Na de pitches was het tijd voor het beraad van de Innovatieraad en DOON. Wie zou verdere begeleiding winnen?

Theo Peeters had de eer om de winnaar uit te roepen. Helaas werden het niet de teams 4, 3 en 2. Maar ons team had het meest innovatieve idee volgens de Innovatieraad.

Hoe verder?
Ja, we hebben dan wel gewonnen, maar nu moet het idee verder gebracht worden. Met begeleiding van de KB en DOON tijdens het Bibliotheekcongres wordt het verder uitgewerkt. Wellicht ook al eerder.

In ieder geval tijdens het Bibliotheekcongres wordt er volop begeleiding geboden. Voor mij persoonlijk krijg ik dan een hele drukke dag! Ik ben dan ook aanwezig met Muziekweb en daarnaast is er nog Bieb010jong op het Bibliotheekcongres, waar ik misschien nog een bijdrage aan lever.

Hoe dan ook, ik ben heel erg blij met dit resultaat! Ik wil dan ook de KB, DOON en Innovatieraad bedanken voor de goede zorgen en begeleiding.

Niet te vergeten mijn teamleden Anita, Joelle, Heleen en Karien! Ze waren geweldig en we hadden een goede sfeer.

Tot snel!

donderdag 22 oktober 2015

Bibliotheek de Huiskamer van de stad? Nee

Huh, de bibliotheek is toch de huiskamer van de stad? Je bent er welkom om te lezen, om mensen te ontmoeten en je kennis bij te spijkeren. Of dat je andere mensen iets leert. De bibliotheekwereld praat elkaar allemaal na.

Nee
Nee, de bibliotheek is zeker niet de huiskamer van de stad. De bibliotheek is de keuken van de stad. Maar waarom?

In een keuken kom je samen als familie. In de keuken kook je. In de keuken staan de boodschappen. In de keuken zit je aan de keukentafel. Op de keukentafel ligt de krant. Op de keukentafel worden de gerechten geserveerd. In grote pannen, allemaal naar de eigen smaak van de bewoners. Aan het vuur wordt kennis over het maken van eten gedeeld met de huisgenoten.

Ingrediënten
Gerechten gemaakt met diverse ingrediënten. Gerechten die je moet koken.

Dat is toch precies de bibliotheek? Er worden diverse ingrediënten naar binnen gehaald: de boeken, de tijdschriften, de computers, de mensen. De bibliothecaris snijdt de ingrediënten, voegt ze samen in een pan. Bezoekers delen met elkaar kennis en ervaringen.

De bibliothecaris bakt en kookt met deze ingrediënten. Cureert de bronnen en brengt ze samen. Mensen luisteren naar muziek in de keuken tijdens het koken, ze luisteren naar de radio.

De bibliothecaris kan ook de magnetron gebruiken, snel opwarmen van kant-en-klare voorgekookte gerechten. Landelijke producten worden zo de bibliotheek ingesleept en op de keukentafel geserveerd. Begrijp me niet verkeerd, er is niets mis met deze handelswijze. Sommige bibliotheekorganisaties kunnen niet anders.

De bibliothecaris serveert de bronnen op inspirerende wijze aan de eters: de bezoekers. Allemaal naar eigen inzicht en inrichting. Keukens zijn ook nooit precies hetzelfde. Dit geldt ook voor bibliotheken.

Is een bibliotheek de keuken, dan is de stad het huis. De keuken past zich aan aan de inrichting van het huis. Een keuken past zich aan aan de bewoners van de stad. Een Nederlands gezin eet andere dingen dan een Antilliaans gezin en zij eten weer wat anders dan iemand uit Spanje.

Maar ook de wijze van consumeren is anders per gezin. In de ene cultuur is het gebruikelijk om te eten met je handen, in een andere cultuur eet je netjes met mes en vork.

Bezoekers van bibliotheken consumeren ook op andere wijze. De één gebruikt een tijdschrift, de andere een boek en de derde is aan het internetten. De vierde is aan het gamen en muziek luisteren.

Concurrentie
Een keuken heeft binnen een huis ook veel concurrentie: de huiskamer, de slaapkamer, de tuin. Bibliotheken hebben ook diverse concurrenten. Maar een keuken kan ook heel goed samenwerken met de huiskamer en de tuin.

Er zijn altijd mogelijkheden om als bibliotheek samenwerkingen aan te gaan met andere interessante organisaties. Haal dan een huiskamerstoel naar binnen of neem je eten mee naar buiten om in de tuin te eten. Of nog interessanter: bereid je barbecuevlees in de keuken, neem het mee naar de tuin en bereidt het in de tuin op de barbecue.

En ga je de keuken uit dan ben je altijd een stuk wijzer, met een volle maag, een stuk blijer. Ga je de bibliotheek uit, dan heb je hetzelfde, maar dan met een volle geest.

Net als in Nederlandse gezinnen zijn gasten niet meer welkom tijdens bepaalde tijden, zoals het avondeten. In de bibliotheek gaat vaak de deur dan op slot. Dan moeten de bezoekers naar hun eigen keuken om te koken.

P.S. Tijdens de sessie "De innovatie van het bibliotheekgebouw" had elke groep een bibliotheek met een keuken ingericht. Zijn ze in Goirle hun tijd ver vooruit!

woensdag 21 oktober 2015

#Innovatieweek: Innovatie van het bibliotheekgebouw

Vandaag was ik aanwezig tijdens de sessie "De innovatie van het bibliotheekgebouw" bij de KB tijdens de Innovatieweek. Vanuit mijn hoedanigheid als verbinder en promotor van muziek in de bibliotheek was ik geïnteresseerd in de vraag of muziek aandacht krijgt in de gebouwen.

Om direct die vraag maar te beantwoorden: Ja. Fedele Canosa van Mecanoo liet zien dat bijvoorbeeld in Birmingham muziek zeker op meerdere plekken te vinden is.

Sprekers
De drie sprekers Jaap van der Geer, Fedele Canosa en Henrik Jochumsen pakten elk het vraagstuk "De stenen bibliotheek" op een andere wijze op. Henrik begon op zijn theoretische wijze van Four Spaces te kijken naar de invulling van een bibliotheek.

Fedele Canosa vertelde op welke wijze Mecanoo hun bibliotheken ontwerpt. En tenslotte Jaap van der Geer vertelde vooral over hoe de nieuwe bibliotheek in Aarhus tot stand is gekomen.

Workshops
Na de koffiepauze waren er vier groepen die elk een ander thema oppakten om naar de invulling van een bibliotheek te kijken: Leven lang leren, Performative Space (maken en doen), Maatschappelijk knooppunt en Inspiration Space.

Ik zat in de groep van Performative Space onder begeleiding van Olindo Caso van de TU Delft. Hoe creëer je een bibliotheek waar het draait om het maken en doen.

Bibliotheken hebben zoveel doelgroepen, dus onze groep begon met de jeugd, waarna uiteindelijk ook de volwassenen betrokken werden.

Het is toch moeilijk om binnen anderhalf uur een inrichting te maken. Hieronder zie het resultaat.
Zie het witte vlak als bibliotheek, waarbinnen je verschillende speelvelden hebt. De gekleurde vormen kunnen kinderen gebruiken om naar boven te gaan. Door middel van soort escaperooms kunnen de kinderen een level omhoog. Via de glijbaan aan de achterkant weer omlaag. Daarnaast is een trap naar boven waar kinderen een short-cut kunnen nemen en eventueel kijken wat er gebeurt op de verschillende levels.

Ouders kunnen hun kroost gadeslaan vanaf de ronde tribune met daarachter genoeg ruimte voor boeken. Deze tribune kan daarnaast ook gebruikt worden voor lezingen, instructies en andere bijeenkomsten.

Links zie je twee grotere blauwe ruimtes. De bovenste is een open muziekstudio, makerslab o.i.d. Zoveel mogelijk open qua zicht. Hierdoor creëer je mogelijkheden dat muzikanten en makers hun kennis en kunde kunnen delen met de jongere generatie in de bibliotheek.

Linksonder is de plek voor de jongeren, dat hebben we niet verder doorontwikkeld. Rechtsonder op het oranje vlak zie je allerlei blauwe vierkanten. Dit zijn modulaire werkplekken. Heb je grote ruimte nodig, plak ze aan elkaar. Heb je specifieke kleine ruimtes nodig, haal ze uit elkaar. Tussen de tribune en de modulaire werkplekken vind je natuurlijk een koffieplek, maar aan de andere zijde staat het woord Keuken.

Koken in de bibliotheek wordt ook steeds interessanter. Door Masterchef, Heel Holland Bakt etc willen mensen ook zelf bezig in de keuken. En waar anders dan in een bibliotheek om het te leren.

Overigens hadden alle groepen iets met de keuken of het koken. Interessant, want ik vind zelf bibliotheken geen huiskamers van de steden maar de keukens van de steden. Daarover snel een andere blogpost.

Conclusie
Hierboven vind je eigenlijk één oplossing van wat je met een bibliotheekgebouw doet. Overigens kwam uit alle groepen naar voren dat het belangrijker is wat je doet in de bibliotheek en voor wie dan de vorm van het gebouw. 

Mecanoo liet ook zien dat de vorm van de bibliotheek altijd ten dienste is van de functie van het gebouw. En daarnaast moet je een goed verhaal hebben. Het archief  in Birmingham is bijvoorbeeld bekleed met goud en staat in de hoogte. Mensen kunnen zien waar hun geschiedenis is. Als een schat in de stad. Niet ergens ver weg verstopt onder de grond.

In Nederland worden soms nog wel prestigegebouwen neergezet, die uiteindelijk niet blijken te werken. Duidelijk moet zijn wat je wilt met de bibliotheek. Wat ook belangrijk is is dat het gebouw modulair moet zijn. Wat nu belangrijk en interessant is hoeft over 10-15 jaar totaal niet meer interessant te zijn. Welk verhaal wil je vertellen met je bibliotheek? Voor wie maak je het?

Jaap van der Geer liet bijvoorbeeld zien dat in Aarhus de bibliotheek eigenlijk heel leeg is. De boeken zijn meer een decorstuk dan het echte doel van de ruimte. En experimenteer in de bibliotheek. Doe kleine dingen, neem ze mee. Wat faalt, neem je niet mee.

Al met al een inspirerende sessie en goed om bekende gezichten te zien en de personen te spreken. Op naar de InnovatieDoeDag van vrijdag.

woensdag 30 september 2015

Your Dreams, Your Inspiration

In Rotterdam gebeurt het. Fabiola Gies twitterde dit een keer en zo is het. Zo ook op 28 september 2015.

De Jongerenmaand van Bieb010jong werd afgesloten met de inspiratieavond Your Dreams, Your Inspiration. Deze avond werd georganiseerd door Project 014, Bieb010jong en Muziekweb.

Vooral door Michel Jansen van Project 014, die een aantal sprekers had uitgenodigd om te spreken over hun levenservaringen en -lessen op het gebied van werk en dromen.

Sprekers
Nelson Lopes sprak over de manier hoe hij het Beveiligingsloket heeft opgericht met welke spirit en visie.

Samantha Ebecilio vertelde hoe veel afwijzingen ze kreeg, voordat ze besloot om haar droom echt achterna te gaan: advocaat worden.

Malique Mohamud vertelde dat je door moet zetten, ondanks de armoede, waar je moet leven op een broodje mayonaise-ei. En dat je iets kunt geven aan iemand, maar dat dat ook gedeeltelijk voor jezelf is: Vlees en bloemetje geven aan je moeder, waarbij je het vlees natuurlijk ook zelf opeet.

Jasper Ebels had een mooie boodschap dat een (visuele) beperking alleen maar een beperking van binnen is.

Mariana Hirschfeld is een 18-jarig talent op het gebied van spoken word, onthoud haar naam.

Ander spoken word kwam van Y.M.P. die ook vertelde vanwaar hij kwam en hoe hij de toekomst voor spoken word in Rotterdam en Nederland voor zich ziet.

Derek Otte liet zich ook niet weerhouden om zijn droom te verwezenlijken. Zijn boodschap was vooral om met kleine stappen grotere stappen te kunnen zetten. Maar ook geluk is belangrijk, en je netwerk.

Emmanuel Agyekum vertelde dat je vooral moet doen waar je zelf gelukkig van wordt. En dat je in je leven moeilijke keuzes moet maken, maar altijd voor jezelf. Kijk niet naar wat anderen van je verwachten en wat ze ervan vinden.

Proshat Alavi vertelde dat je in je leven soms in de war gebracht wordt. De ene persoon kan A over je zeggen, maar de tweede persoon kan B over je zeggen. Desondanks kies voor jezelf. Je opleiding kun je soms ook veranderen, om toch te doen wat je gelukkig maakt.

Michel Jansen werd aangekondigd als Michael Jansen onder het nummer P.Y.T. van Michael Jackson. Een kleine fout van presentatrice Evita de Roode, maar dat was haar zeker vergeven. Michel vertelde over hoe je guerrilla moet toepassen bij het solliciteren. Pas onverwachte dingen toe tijdens het zoeken naar een baan en het echte solliciteren.

Gery Mendes sloot de avond muzikaal af met zijn loopstation, maar hij vertelde ook waar hij vandaan kwam en dat hij zijn droom als artiest zag uitkomen.

Toegankelijke inspiratie
Al met al inspirerende mensen op het podium van het Bibliotheektheater in Rotterdam. Zo'n dergelijke avond kan in elke bibliotheek van Nederland plaatsvinden.

De zaal zat vol met jonge, geïnteresseerde jongeren, die je echt iets te bieden hebt. Zij komen op deze manier ook in de bibliotheek. Je hoeft als bibliotheek je niet alleen te richten op boeken.

Bibliotheek Rotterdam laat zien dat je de jeugd weet te vinden en te binden met een goed programma. Ik heb daar al eerder over geblogd: De nieuwe bibliotheek: @Bieb010jong

De plannen zijn er nu om dit aan te bieden aan bibliotheken. Binnenkort worden dingen concreet gemaakt. Als er bibliotheken zijn die dit willen aanbieden, laat het weten via mail of Twitter of een reactie hieronder. Ik stuur het door naar de juiste personen.

dinsdag 15 september 2015

Mooie cijfers #Vakantiebieb?

Vandaag maakte de KB weer mooie cijfers bekend over de Vakantiebieb. Maar er valt wel iets over te zeggen.

Ten eerste, de afsluitende alinea. Waarom moet de advertentiewaarde benoemd worden? Wie hebben iets aan die informatie? Alleen marketeers toch? De marketeers van de producenten en contentleveranciers.

Er zullen bibliotheken zijn die deze informatie klakkeloos overnemen, zonder na te denken wat het echt betekent. Zonde. Wat betekent het? Dat de bibliotheken landelijk heel veel uren erin hebben gestoken om de Vakantiebieb onder de aandacht te brengen bij de lokale pers en op hun websites. De werkelijke kosten zullen uiteraard veel hoger liggen. Dus heeft het succes? Ik weet het niet.

Daarnaast valt op dat er maar een kwart van de 2,2 miljoen gedownloade e-books is geopend. Gelezen kan dus zelfs nog minder zijn. 2,2 miljoen is natuurlijk veel, maar 505.000 e-books zijn daadwerkelijk geopend.

Is de boodschap online en offline wel goed? Je kunt beter vertellen waarom mensen de app moeten downloaden, niet wat het is. Natuurlijk zijn het e-books. Dat zijn saaie dingen. Het gaat om de inhoud. In zekere zin is de campagne voor de kinderen wel geslaagd, omdat daar verteld werd waarom kinderen door moesten lezen tijdens de vakantie. Maar dat kan ook heel goed met fysieke boeken.

Persoonlijk vind ik een kwart geopend van de gedownloade e-books een laag aantal. En dat kan veel beter. Misschien toch maar goed vertellen online en offline waarom de Vakantiebieb een goede app is.

Natuurlijk zal er her en der wel weer over mijn mening gepraat worden. Maar doe het dan ook persoonlijk met mij. Ik ben gemakkelijk te bereiken.

woensdag 2 september 2015

Kick-off Jongerenmaand 2015 #bieb010jong

Vandaag was de kick-off van de Jongerenmaand van Bibliotheek Rotterdam. Georganiseerd door @bieb010jong om de samenwerkingspartners voor te stellen aan het publiek.

Evita de Roode verzorgde de presentatie uitstekend door iedereen te interviewen en de zang, dans en spoken word aan elkaar te praten.

Van tevoren had ik ook bibliotheken uitgenodigd om langs te komen.Om de inspiratie en energie te voelen die de Jongerenvloer brengt. Hierdoor kwamen er collega-bibliothecarissen uit Middelburg, Utrecht, Nijmegen, Best en Zwolle. Heel fijn!

Het programma begon zoals gezegd met een korte introductie van de samenwerkingspartners: Project 014, Vrijdagmiddag CousCous, Y.M.P, Muziekweb, Vocalsz, NeyKoo, R3C Gaming en Bieb010Jong zelf. Volgens mij mis ik nog een aantal....

Na de introductie kwam Y.M.P. o.a. met een ode aan Rotterdam in spoken word. Tussen het optreden van Brownie Dutch en Y.M.P. werd er gedanst. Tenslotte traden lokale Rotterdamse talenten op. Ze worden getraind door Vocalsz.

We hadden 100 goodiebags klaargemaakt, maar die zijn allemaal op gekomen. Daarna hebben we nog tientallen fietszadelhoezen uit kunnen delen. Al met al een succesvolle kick-off om de maand september goed in the picture te krijgen.

Het totale programma is te zien in de agenda van Bibliotheek Rotterdam.


dinsdag 11 augustus 2015

De Waarom-vraag

De Waarom-vraag mag je bijna nooit stellen in bibliotheekland. Waarom weet ik niet. Maar zodra je die stelt, krijg je meewarige blikken of berichten.

Waarom is het zo dat het een grote bende is in de bibliotheekwereld?
Waarom worden mensen uit bepaalde teams gezet?
Waarom zijn er ineens nieuwe directeuren?
Waarom is er zoveel marketing in de bibliotheken?
Waarom wordt er zo ingezet op digitale boeken?
Waarom wordt er niet meer uitgegaan van de inhoud van de bibliotheken?
Waarom moet je ineens mensen pro-actief aanspreken?
Waarom weten de backoffice niet meer wat er op de werkvloer gebeurt?
Waarom weet de werkvloer niet meer wat er in de backoffice gebeurt?
Waarom weten bibliotheken niet wat er in Den Haag is afgesproken?
Waarom weten mensen hoog in het stelsel niet wat er op vloer afspeelt?
Waarom moet alles draaien om de uitleningen?
Waarom worden salarisschalen naar beneden gebracht?
Waarom kosten marketingafdelingen zoveel geld?
Waarom moet alles digitaal?
Waarom probeert iedereen zijn eigen baan te behouden?
Waarom is er zoveel politiek in de bibliotheekwereld?
Waarom wordt er niet samengewerkt met goede externe partners?
Waarom nemen bibliotheken ideeën van andere bibliotheken niet over?
Waarom wordt er zo weinig kennis gedeeld?
Waarom blijven bibliothecarissen in hun bubbel?
Waarom wordt er zoveel geld verspild aan allerlei projecten?
Waarom weten bibliotheken hun verhaal niet goed te vertellen?
Waarom moet alles uit de mensen getrokken worden?
Waarom wordt er in Bibliotheek X en Bibliotheek Y hetzelfde bedacht?
Waarom willen bibliotheken niet verder innoveren?
Waarom zijn er zoveel meelopers in de bibliotheekwereld?
Waarom hebben zoveel mensen dubbele agenda's?
Waarom dit?
Waarom dan?
Waarom daar?
Waarom doen we het niet anders?
Waarom doen we het altijd zo?
Waarom worden er dure reizen gemaakt naar het buitenland?
Waarom wordt er niets na/met die reizen gedaan?
Waarom wil iedereen de beste zijn?
Waarom kunnen we nog niet gastlenen?
Waarom rollebollen de vereniging en de Koninklijke Bibliotheek over straat?
Waarom wordt alles zo gesloten besproken?
Waarom weet men in bibliotheekland niet wat waar speelt?
Waarom zijn er zoveel ego's?
Waarom zijn er zo weinig jonge mensen in de bibliotheken?
Waarom zijn er zoveel oude mensen aan het werk in de bibliotheken?
Waarom zijn er zoveel vrijwilligers?
Waarom gooien bibliotheken de kennis en waarde zo uit het raam?
Waarom worden dingen nooit goed doorgedacht?
Waarom zeuren bibliotheken over een wet, die ze zelf ondersteund hebben?
Waarom is er zo weinig inhoudelijke kennis online?
Waarom wordt er zo weinig "Waarom?" gevraagd?
Waarom?

vrijdag 31 juli 2015

@LoesvanEijk en @Mar10DH on tour

Vandaag kwamen Loes van Eijk en Martine Klaassen van de Koninklijke Bibliotheek een middag meelopen in de frontoffice van de bibliotheek in Dokkum.

Tijdens een andere afspraak met Loes gaf ze aan graag een keer mee te lopen met mij in de frontoffice. Dat konden we snel regelen! Martine wilde ook graag meelopen, dus vandaag kwamen ze in een blitse rode Audi naar de meest noordelijke stad van Nederland.

De dames kregen eerst een rondleiding om de bibliotheek te leren kennen. Na een gesprekje met mijn collega Drevis kregen Loes en Martine de lijst met reserveringen in handen. Op zoek naar prentenboeken en romans. Zonder veel moeite kregen ze alle boeken uit de kasten en van de tafels. Behalve één, dat duidelijk vermist was.

Toen was het alweer tijd voor koffie en thee. Na de pauze was het tijd om teruggebrachte boeken in de kasten te zetten. Tussendoor was er voldoende tijd om bij mijn andere collega's Els en Kayla te informeren over van alles en nog wat. Zoals de komende opleiding die Bibliotheek Noord Fryslan opzet voor het opleiden van (de eigen) bibliothecarissen.

Na ontvangst van heerlijke Friese suikerbroden namen Loes en Martine afscheid van Bibliotheek Dokkum / Noord Fryslan.

Al met al een nuttig bezoek van de Koninklijke Bibliotheek aan een bibliotheek in de frontoffice. Het is altijd goed om een beeld te krijgen van wat er op de werkvloer gebeurt. Dit was maar een klein deel en er is nog zo veel meer om te laten zien. Wellicht in een andere bibliotheek. Nodig Loes en Martine uit. Ze komen graag langs.

dinsdag 21 juli 2015

#muziekindebieb deel 76

De militante bibliothecaris van Nederland, @tenaanval, gaf aan dat ik maar een bericht in moest koppen. Een artikel over dat muziek maken op de middelbare school waardevol is voor het taalvermogen van scholieren.

Wat moet ik er eigenlijk nog over zeggen. Nou best veel. Ik ben inmiddels twee jaar aan het werk in Rotterdam bij de grootste muziekcollectie van Europa: Muziekweb.

In het begin was ik vooral bezig om de digitale muziekdiensten onder de aandacht te brengen bij de bibliotheken. Tegenwoordig trek ik het veel breder om muziek in de bibliotheken te krijgen en/of te houden.

Bibliotheken zijn laagdrempelige plekken om kennis en informatie te vergaren en mensen te ontmoeten. Muziekscholen hebben toch een hogere drempel dan de bibliotheken. Waarom die werelden niet combineren?

Bibliotheken krijgen nieuwe doelgroepen binnen en de muziekschool krijgt goedkope exposure. En bibliotheken en muziekscholen liggen (letterlijk) dichter bij elkaar dan je denkt.

Ik kom het regelmatig tegen dat de zoon of dochter muziekles krijgt en moeder zit in de bibliotheek het uur te doden met een tijdschrift.

Bibliotheken richten zich tegenwoordig vol op taalontwikkeling, educatie en zo meer. Steeds meer onderzoeken laten zien dat muziek luisteren al voldoende is om hulp te geven aan leren. Laat staan dat je muziek maakt. Dat is nog beter.

Muziekscholen richten zich ook op ontwikkeling van de bezoeker, maar dan op muzikaal vlak.

In diverse bibliotheken worden er al activiteiten gedaan op het gebied van muziek in de bibliotheek. Ik probeer zoveel mogelijk te delen op Biebtobieb en met de hashtag #muziekindebieb op Twitter.

Cd-collecties worden steeds meer uitgedund of zelfs helemaal opgeheven. Bladmuziek is hetzelfde verhaal. Maar als je iets kwijt bent, krijg je het niet zo gemakkelijk terug. Volgens mij denken de bibliotheken: Andere bibliotheken hebben het wel, dus we kunnen het wel saneren. Maar zo werkt het niet.

Dergelijke collecties zijn alleen van waarde als je het samenvoegt met de kennis van partners. Bijvoorbeeld een muziekschool of conservatorium.

Als je dan muziek inzet tegen laaggeletterdheid, educatie etc, dan ben je goed bezig als bibliotheek.

Wil je inspiratie vanuit het land, neem even contact met me op. Ik kan je met mensen verbinden waar je goede voorbeelden vindt.

maandag 29 juni 2015

De nieuwe bibliotheek: @Bieb010Jong

N.a.v. deze blogpost van Mark Deckers over de programmamaker die de nieuwe collectioneur wordt, werd het toch eens tijd om aandacht te besteden aan de Jongerenvloer in Bibliotheek Rotterdam.

De Jongerenvloer wordt georganiseerd door Sabrina Laurens. Ze is er nu drie jaar mee bezig om dit concept goed neer te zetten en het werpt de vruchten af.

Eerste contact
Ik zal eerst even vertellen hoe ik in contact ben gekomen met deze hardwerkende vrouw van de bibliotheek in Rotterdam. Sinds dat ik twitter ken ik Judith Pietersma al volgens mij en dat zijn nogal wat jaren. Bij een kop koffie zegt ze, je moet eens kennismaken met mijn collega Sabrina. Zij programmeert de Jongerenvloer en er komen weleens interessante dingen op vloer die te maken hebben met muziek.

Judith regelde een tweede gesprek samen met Sabrina in de hal van de bibliotheek. Sabrina vertelde maar al te graag wat ze gedaan heeft om de jongeren de bibliotheek in te krijgen.

Wat is er te vinden?
Op de Jongerenvloer staan tal van televisies, maar tijdens rondleidingen door de bibliotheek wist ik nooit waarvoor ze waren. Er staan luisterstoelen van Muziekweb bij, maar die vreemde losse televisies bleken elke vrijdag gebruikt te worden voor gamen.

Daarnaast is er een podium op de Jongerenvloer, met banken erop. Ik wist niet dat die gebruikt werden en worden voor optredens van lokale bandjes en artiesten. Op de Jongerenvloer zijn ook de D-boeken gesitueerd. Computers staan er en twee werkplekken voor grotere groepen studenten om aan te werken.

Totaalconcept
Sabrina is nu drie jaar bezig om de Jongerenvloer vorm te geven. Dit is niet alleen boeken, niet alleen optredens, niet alleen coaching, niet alleen begeleiding voor werken en solliciteren. Nee, dit is een totaalconcept van alles tegelijk. Niet tegelijk, maar wel op één gecentreerde plek.

Alles wat bij jongeren in Rotterdam speelt komt samen op deze plek. Centraal in de stad. Maar hoe heeft Sabrina dit gedaan met haar 20 uren per week? Passie en inzet. Ze is niet alleen bezig tijdens kantooruren, maar ook daarbuiten houdt (bijna) constant dingen in de gaten die er spelen.

Eén podium
Gaming is dus in, maar ook jonge mensen helpen naar een baan is van belang in Rotterdam. Wat Sabrina doet is niet alles zelf regelen. Nee, het is een podium, waar organisaties zich kunnen laten zien. Ik noem bijvoorbeeld R3C Gaming, Project 014 (loopbaanbegeleiding), SpraakuhlooS (spoken word), en zo zijn er nog meer, zoals Kunstbende, Ur Voice.

De promotie
In ieder geval ontwerpt Sabrina ook niet zelf alle affiches. De samenwerkingspartners doen dit en verspreiden de informatie over alle activiteiten.

En dit werpt vruchten af. Tegenwoordig is het niet alleen reclame maken via affiches, maar ook via social media. Sabrina is heel bedreven in het constant delen, delen, delen. Laten zien wat er gebeurt in Bibliotheek Rotterdam.

Dit doet ze via Instagram, maar ook via Twitter. En hele lading hashtags erachter en juist de partners taggen, zodat zij weten dat de bibliotheek hen heeft genoemd. Daarnaast gebruikt Sabrina de repost-app, waardoor er nog meer content op de tijdlijn komt.

De nieuwe bibliotheek
De Jongerenvloer is in mijn ogen de nieuwe bibliotheek in het klein. Samenwerken met partners, hen werk laten doen, waardoor er binding is en passie is. De bibliotheek zorgt voor een laagdrempelige toegang tot deze organisaties, op gezette tijden.

Vakantiebanenmarkt
Niet alleen gezette tijden, maar ook diverse losstaande activiteiten kunnen natuurlijk voor veel reuring zorgen. Ik neem nu de Vakantiebanenmarkt als voorbeeld. Diverse organisaties die studenten en scholieren zoeken voor de vakantiebanen presenteerden zich, er werden workshops gegeven en een CV-check. De deelnemende organisaties zorgden weer voor gratis publiciteit, waardoor het een groot succes was.

Zegt ze tegen mij: "Weet je hoe ik alle bedrijven bereikte? Ik zat 's avonds op mijn telefoon contactgegevens van bedrijven te zoeken, op te slaan en naar mijn werkmail te sturen. Op het werk heb ik tenslotte iedereen gespamd." Over inzet en passie gesproken.

Faciliteren, niet zelf organiseren
Kern van dit alles is dat de bibliotheek een platform moet bieden aan belangrijke organisaties in het werkgebied. In de centrale bibliotheek van Rotterdam zijn er verschillende mogelijkheden: een hal, een jongerenvloer, een podium, diverse zalen, waaronder het theater, een groot plein en goede catering.

Faciliteren, maar niet zelf organiseren. Binding met de bibliotheek is ook dat de organisaties zelf veel doen. Ga niet vertellen als bibliotheek hoe het gedaan moet worden. Laat het los. Je partners kennen hun doelgroepen en zitten er dicht bij. Dichterbij dan de bibliotheek kan worden.

Succes!
Inmiddels weten de doelgroepen de Jongerenvloer te vinden. Drukte tijdens het gamen, drukte tijdens de muzikale optredens, drukte tijdens de workshops, drukte tijdens de spoken word optredens.

Kom langs!
Ik adviseer bij deze echt een keer een afspraak te maken met Sabrina. Kom langs in Rotterdam of nodig haar uit om te vertellen wat ze doet. En ze doet goede dingen. Volg @Bieb010Jong op Twitter en @bibliotheekrotterdam op Instagram. Ze vertelt maar al te graag hoe ze dit allemaal doet.

zaterdag 20 juni 2015

Bange bibliotheken

Het is toch wel wat in bibliotheekland. Het rommelt. Niet alleen in de lokale bibliotheek, maar ook in de landelijke bibliotheek. Of eigenlijk bibliotheken? Bij de VOB gaat het volgens mij niet zo lekker.

Voorzitter gaat weg, directeur is al weg en 63% van de bibliotheken keert zich tegen vernieuwing in de bibliotheekwereld. Vernieuwing die in de bibliotheekwet vastgeklonken zit.

Maar nee, we moeten weer verder discussiëren over de concurrentie dat de landelijke digitale bibliotheek is voor de fysieke lokale bibliotheek.

Het is niet alleen een kwestie van concurrentie, maar ook een kwestie van geld. Geld voor lokale bibliotheken wordt ingezet voor landelijke projecten. Lokale bibliotheken zijn bang om dat geld kwijt te raken, zonder er iets voor terug te krijgen. Ik kan me er alles bij voorstellen.

Echter moeten we onze eigen toko met hand en tand verdedigen? Zijn bibliotheken zo bang voor het digitale? Uiteraard gaat er veel geld naar landelijke projecten, maar mensen blijven naar de lokale bibliotheek komen.

Uiteindelijk zal het digitale het echt niet winnen van de fysieke bibliotheek.

Daarnaast de landelijke pas. Waarom moet dat allemaal zo moeilijk? Stel in dat je kunt inloggen met je Digid, krijg een pas toegestuurd door de Koninklijke Bibliotheek en ga lenen in Nederland. Je betaalt via de lokale bibliotheek, op basis van je postcode met de bijgevoegde acceptgiro. Bibliotheken blij, Koninlijke Bibliotheek blij.

Lijkt het erop dat bibliotheken niet verder willen in deze nieuwe wereld? Mensen willen gemak, maak het dan landelijk beschikbaar. Niet teveel poespas. Nu wordt er teveel gedacht dat alles bij elkaar gebracht moet worden. Maar alles is al bij elkaar bij de gemeenten, Belastingdienst en de overheid, inloggen met je Digid. Maak het systeem zo dat de gegevens gewoon doorgestuurd worden naar de Koninklijke Bibliotheek. En dat systeem is er al: IAM.

Hoe dan ook, onbegrijpelijk is dat bibliotheken hun lokale plekken willen behouden. Informatie bij zich willen houden en hun klanten. Klanten kijken nu al buiten de muren van de bibliotheken.

Desondanks, maak dan de service beter en ga niet zeuren om de vernieuwing te vertragen.

Ik wens de bibliotheken in ieder geval veel succes in deze zeer disruptieve (op alle vlakken) tijden. Binnen en buiten de muren van de bibliotheken.

donderdag 14 mei 2015

22books? Cureren met boeken

Vandaag twitterde ik over dat er een app moet komen net als 22tracks, maar dan voor boeken. Voor verhalen is die er al, maar nog niet zo sterk als mogelijk is: de Verhalenbieb.

Even kort vertellen wat 22tracks is: Op dit moment staan er vier steden op: Amsterdam, Brussel, Londen en Parijs. In elke stad zijn er diverse curatoren die muziekstijlen onderhouden. Elke curator kiest 22 nummers die hip, interessant of nieuw zijn. Om de zoveel tijd wordt de lijst gedeeltelijk ververst.

Nu vertaal ik het naar boeken. In Nederland hebben we verschillende collectieteams, maar ook individuele collectioneurs. Maar ook het team van Welkboek doet goede dingen. Als we die nu curatoren noemen, in plaats van collectioneurs. Deze curatoren bepalen welke boeken er in de bibliotheek komen. Tussen kiezen en in de bibliotheek komen zit wel een tijd, zoals bibliothecarissen weten.

Maak de curatieteams en curatoren persoonlijk. Benoem ze bij naam en plaats. Maar wat nog belangrijker is: de boekengenres. Doe enige overlap, maar leg ook specifieke genres bij plaatsen neer.

Wat is dan belangrijk qua genres. Ik doe een gok voor de jeugd: Boekstart, prentenboeken, jongensboeken, informatieve boeken natuur, wetenschap, landen, geschiedenis, sport etc. Voor volwassenen kun je de genres pakken die op de boeken horen, of de 'werelden'. Daarnaast nog informatieve boeken en biografieën etc.

Maar niet alleen genres, maar ook gevoelens, andere onderwerpen. En loopt een bepaald thema niet of is er een ander interessant thema, maak die als nieuw aan. De onderwerpen en genres zijn vloeiend.

Maak een standaardlijst en ververs die elke maand of als er echt een interessant boek langs komt tijdens het inkopen van boeken.

Maak in de app de eerste paar bladzijden zichtbaar, met de informatie die aanwezig is in de Nationale Bibliotheekcatalogus. En link in de app naar de NBC, waarna de mogelijkheid er is om te reserveren. Mocht de titel ook aanwezig zijn als te lenen e-book, link daar naartoe.

Cureer dus echt! Maak de curatie persoonlijk, link naar de informatie Bibliotheek.nl en naar Literatuurplein.nl die reeds aanwezig is. Maar bied ook meer informatie over de auteur, illustrator etc.

Deze meerwaarde kun je goed bieden voor de bibliotheekleden. Gewoon doen.

woensdag 15 april 2015

E-books niet de heilige graal

Naar aanleiding van de onderstaande tweet van David Janssen en de korte tweetuitwisseling met Jeanine Deckers voelde ik deze blogpost opkomen.

In deze blogpost probeer ik een aantal dingen samen te vatten, maar het kan een lang verhaal worden, maar niet zo lang als die op Bibliotheekblad.nl. Dingen worden met elkaar verbonden, ik kijk terug naar het verleden, maar ook naar de toekomst.

Groei
De cijfers over de e-books komen nu telkens per kwartaal openbaar, door o.a. Timo Boezeman en CB. En hij verbaasde zich erover dat de groei van e-books zo traag gaat. Niet alleen de bibliotheek-e-books, maar ook de betaalde e-books.

De e-books van de bibliotheken gaan als een speer. Maar misschien komt dat ook omdat vorig jaar het platform nog verre van goed was. Jan de Waal heeft daar ook een groot stuk over geschreven op de website van Bibliotheekblad.

Veel geld
Feit is en blijft dat er veel geld in is gestoken en in zal worden gestoken. De e-books van de bibliotheek moeten een succes worden. Het is net een religie. Er worden tonnen besteed aan de marketing, miljoenen aan de rechten van de e-books.

Maar de opbrengst zal nooit boven de fysieke boeken uitkomen. Zie ook weer het verhaal van Timo hierboven. Daarnaast is het eigenlijk vreemd, want hoe succesvoller de e-books, hoe meer geld het gaat kosten, hoe meer geld er bij de gemeenten gehaald wordt, hoe minder de fysieke bibliotheken krijgen van de stakeholders.

Lokaal
Ondertussen vangen de lokale bibliotheken de problemen met het platform op. Zij krijgen een product landelijk toegewezen, waar met het maar mee moet doen. Tegenwoordig worden er door de bibliotheken vele man- en vrouwuren gestoken in de ondersteuning van de bibliotheekleden, die met hun e-reader, tablet naar de bibliotheek komen.

De e-books zijn misschien wel digitaal, maar de ondersteuning is fysiek. Niets is prettiger dan oprechte aandacht van een enthousiast uitziende medewerker van de bibliotheek. Digitale ondersteuning brengt toch een drempel met zich mee.

Waarom
We (als bibliotheken) hebben het heel vaak over wat we hebben te bieden aan de bibliotheekleden. Daar is niets mis mee. Maar met de aanpak Plan B van Daphne Depassé heb ik geleerd dat "Wat?" niet belangrijk is, maar juist het antwoord op de vraag "Waarom?" is belangrijk. Daartussen zit nog de vraag "Hoe?". Met de e-books is dat nu ook geval.

We vertellen heel veel wat we hebben: De e-books. En ook moeten we vertellen hoe we die hebben: Met een app en met een website, die eigenlijk ook helemaal niet goed werkt. Bijvoorbeeld het deeplinken naar zoekresultaten, zie mijn tweet hier.

Maar er wordt nergens, maar dan ook nergens vermeld waarom de e-books er zijn. Wat hebben de bibliotheekleden eraan? Waarom bieden we ze aan? Zolang je dat niet duidelijk hebt, krijg je nooit de neuzen dezelfde kant op in het e-bookverhaal. Gemiste kans de afgelopen jaren, hopelijk wordt het nog wel opgepakt.

Dus: Waarom bieden bibliotheken e-books aan?

Meerwaarde
Ik heb er al eens eerder over geblogd. De meerwaarde van de bibliotheken in het e-bookverhaal. Dit werd afgelopen week ook weer duidelijk op het Bibliotheekplaza: Curatie.

Gilles de Smit vertelde daar dat mensen naar 22tracks gaan, omdat ze echt niet meer weten waar ze moeten beginnen met het luisteren naar muziek. Met de e-books is hetzelfde aan de hand. Er zijn 10.000 (of 3.000 of 7.000) e-books voor handen. Maar waar moet je beginnen als lezer?

Natuurlijk kun je zoeken en bladeren. Bladeren op genre, maar daar kom je niet veel verder mee. Wil je echt de verdieping in, stel mensen aan die de curatie kunnen doen. Deze mensen leggen verbanden tussen e-books, leggen uit hoe en wat de context is tussen boeken. Bepaalde e-books in tijdsperiodes plaatsen.

Daar ligt de meerwaarde van de bibliotheek: Gidsen. Mensen verrassen met boeken die ze anders niet lezen. Maar ook de klassiekers erin zitten, zoals wel vaker is geopperd door bibliotheekmedewerkers.

En ook niet eens alleen digitaal, maar ook fysiek. Er zijn genoeg e-books, die niet in de bibliotheek staan. Maak rondom die e-books activiteiten (lezing, leeskringen etc.). Maak het mooi, in plaats van de negatieve (in zekere zin) activiteiten als hulp bieden.

Verder?
Persoonlijk zie ik weinig in de toekomst van e-books. Door allerlei redenen, die ik ook al eerder blogde. Je kunt wel volop inzetten in de promotie en marketing van dit product, maar vertel vooral waarom dit er is.

Desondanks hebben we natuurlijk wel een mooi product. Iedereen kan lezen wat hij/zij wil zonder te moeten wachten totdat iemand het e-book weer 'inlevert'.

Maar de religie mag er wel vanaf. Het is echt niet de heilige graal, waarvan gedacht wordt dat dit het is.

vrijdag 10 april 2015

Transitie is meedoen

De transitie in de bibliotheken hangt sterk samen met de wil en inzicht van medewerkers in de bibliotheken. Bibliotheken zijn geen gebouwen, bibliotheken zijn geen boeken. Bibliotheken zijn al helemaal geen activiteiten.

Wat zijn bibliotheken dan wel? Bibliotheken zijn de mensen die erin werken. Die maken de inrichting van de gebouwen, zij schaffen de boeken aan en zij organiseren de activiteiten.

En die mensen heb je nodig. Maar tegenwoordig heb je ook visie nodig voor de mensen. Een duidelijke visie wat je met de bibliotheek wilt hebben, welke kant je op wilt met de bibliotheek.

Een stip op de horizon is voor sommigen al een uitgemaakte zaak. Duidelijk, maar dan moeten de medewerkers ook mee. En dat is niet altijd gemakkelijk.

Ik ben het inmiddels een paar keer tegengekomen dat de medewerkers echt gekneed (moeten) worden, zodat zij ook meegaan. Heel goed. Op die manier krijg je de gewenste resultaten. Niet alleen gewenst bij jezelf, maar ook bij de medewerkers zelf.

Zij hebben immers meegedacht, meegedaan en vooral meegeïnspireerd. Op welke wijze het gebeurt, maakt niet uit. Zolang medewerkers weten dat ze gehoord worden en (enige) invloed kunnen uitoefenen is het resultaat al half binnen.

Dit is ook een reden dat de transitie bij bibliotheken langzaam gaat. De meeste medewerkers hebben al zoveel meegemaakt de afgelopen jaren, decennia, dat ze moe zijn van de veranderingen.

Maar op dit moment is eigenlijk de grootste revolutie gaande sinds leeszalen bibliotheken werden en boeken gingen uitlenen. Tot die tijd werd er alleen gelezen op locatie.

Nu gaan de bibliotheken weer van het uitlenen naar het verblijven (en informeren!) op locatie. Helaas wordt dat niet altijd onderkend door de organisaties die geld beschikbaar stellen.

In ieder geval moeten de medewerkers dus ook klaar zijn voor deze ontwikkelingen. We komen er wel. Al is het langzaam, met geduld en passie.

Het wordt ook wel omdenken genoemd. Maar dat is het moeilijkste. Anders denken. Anders doen.

woensdag 18 maart 2015

Leren Innoveren: de uitkomst

Ik heb met veel plezier deelgenomen aan de cursus Leren Innoveren onder leiding van Daphne Depassé en Erwin la Roi tussen januari en maart. In vier middagen werden er handvatten gegeven door het traject Plan B, wat ontwikkeld is door Daphne.

Proces
In het begin had ik wel een idee waar ik naartoe wilde gaan, maar zoals uit deze hulpvraag bleek, ging ik de verkeerde kant op. Toen heb ik een andere weg ingeslagen, maar door omstandigheden moest het allemaal nog sneller. In een paar dagen kwam er een idee uit, een presentatie en een leuke verrassing.

Het proces moest dus tussen de derde en de vierde bijeenkomt omgegooid worden. Ik moest van fase 6 terug naar fase 1. Gelukkig lukte dat met behulp van enthousiaste reacties uit het werkveld. Uiteindelijk heb ik reacties gekregen van ongeveer 15 mensen, de stakeholders in mijn vraag.

Door omstandigheden moest ik tussen het bevragen van de reagerende collega's en de verdere uitwerking wat meer tijd nemen. Hierdoor moest ik op het laatst heel snel een idee uitwerken én een presentatie maken.

Gelukkig heb ik van een breed scala van collega's een reactie ontvangen. Dit scala bestond uit front-office medewerkers, stafmedewerkers, managers en zelfs de KB. Wat ook waardevol was, was de reactie uit de muziekwereld. Die belangrijke stakeholder was ik in eerste instantie vergeten.

Het uiteindelijk idee heb ik nog kunnen toetsen aan de stakeholders, wat me nog meer tot de kern bracht. De presentatie heb ik door de tijdsdruk niet meer kunnen oefenen, alleen maar kunnen maken en goed in me opnemen. Dus wat is het idee geworden?

Uitkomst
De uitkomst van het traject Plan B is het Pop(-up)festival geworden. Dit blog is eigenlijk geen geschikte plek om alles uit te leggen. Ik probeer de kern van het idee hieronder uit te leggen. Wil je meer informatie over het idee, contact me via e-mail of Twitter.

De bibliotheek wordt overgenomen door een pop(-up)festival, waar de bezoekers zich op een popfestival wanen. Alleen is het niet alleen maar luisteren naar muziek, maar vooral veel zelf te doen door de festivalbezoeker. De doelgroep zijn de kinderen en ouders.

De kinderen krijgen zangles, nemen zelf een videoclip op, produceren zelf een liedje. Ze kunnen eten als een echte festivalganger. Er wordt een aftermovie gemaakt, de bezoekers krijgen polsbandjes. Kortom (bijna) alles wat op een popfestival voorkomt, komt ook in de bibliotheek.

Er is ook een speciale band, die de zang- en muzieklessen verzorgt. Voor het lokale verankering wordt er ook samengewerkt met de plaatselijke muziekschool en eventueel conservatorium.

Kern is dat muziek in de bibliotheek komt, door middel van 21st century skills, muziek maken en echt doen! Immers muziek maakt mensen slimmer en socialer.

En nu?
Dit idee heb ik gepresenteerd tijdens de laatste bijeenkomst van Leren Innoveren. Met een programmaboekje en toegangskaart en een aloude Powerpoint-presentatie.

Vanuit de cursus zijn drie ideeën gekozen om te mogen pitchen tijdens de Prissma-pitch in juni. Eén daarvan mag dit zonder wijzigingen direct doen. Twee anderen mogen dit na een paar wijzigingen ook doen. Eén van de 'nummer twee's' ben ik geworden.

En verder?
De komende maanden werk ik het idee uit, zoek nog enthousiaste collega's en partners. Er zijn al enthousiaste reacties gekomen om mee te denken en een bibliotheek heeft al aangeboden om daar langs te komen met het Pop(-up)festival.

Bedankt!
Ik wil echt iedereen bedanken die hier tot nu toe aan hebben bijgedragen. In eerste plaats Daphne en Erwin voor de fantastische begeleiding.

Plan B is echt een handige manier om zaken anders aan te pakken dan dat je gewend bent. Ik kan zeker aanraden om contact op te nemen met Daphne om te kijken wat ze kan betekenen voor de bibliotheekorganisatie. Aanpakken, anders kijken en anders doen is het devies.

Verder bedank ik iedereen die heeft gereageerd op mijn vraag. Op Twitter, op mijn blog, op Biebtobieb.

Tenslotte nog Stichting GO en LexisNexis voor de mogelijkheid om dit kosteloos te mogen volgen. Een aanrader als er een tweede ronde komt.

woensdag 18 februari 2015

Help me (en jezelf) met Leren Innoveren

Ik ben nog bezig met Leren Innoveren. Interessante cursus! Maar ik heb snel hulp nodig.

In het proces moet je een frustratie benoemen en die van mij was: De mindset van bibliotheekmedewerkers. Als je mijn blogposts (hier en hier) al eens gelezen hebt, ken je mijn frustratie. Alleen die frustratie was op dit moment te moeilijk. Ik moest het kleiner maken, maar dat lukte me niet.

Nu heb ik een andere frustratie, wat bij mijn werk bij Muziekweb hoort: Muziek in de bibliotheek. Waarom krijgt muziek in de bibliotheek zo moeilijk een plek? Dit terwijl er zoveel mogelijkheden zijn.

Om erachter te komen waardoor het komt, heb ik je hulp snel nodig. Wil je me helpen om erachter te komen waar de problemen liggen, stuur me een e-mail voor zaterdag 21 februari 12:00u. Ik stel je een paar vragen, waarmee je mij verder helpt, maar nog meer jezelf en wellicht je eigen bibliotheek(organisatie).

De uitkomst van mijn onderzoek en innoverend idee ga ik uiteraard delen op mijn blog.

Update: Ook als je niet aan het werk bent in de bibliotheek kun je me helpen! Ik ontvang graag je e-mail met je hulp.

maandag 9 februari 2015

Leren met Plan B

Leren Innoveren. Het klinkt een beetje oubollig (sorry, Daphne, Erwin en Stichting GO). Ik ben nu inmiddels op de helft van de cursus. Met de methode Plan B van Daphne kijk ik toch heel anders en zie mogelijkheden om mijn frustratie om te buigen naar mogelijkheden.

Wie mijn blog volgt, weet wel ongeveer waar mijn frustratie ligt in bibliotheekland. Nu is het een mooie mogelijkheid om het met beide handen aan te pakken. Te schudden en ermee aan de gang te gaan. Echt een methode te pakken te krijgen om de mindset van bibliotheekmedewerkers om te zetten naar een open blik.

Hoe me dat gaat lukken, kan ik nu niet zien. Maar de methode brengt me wel op nieuwe (gedegen) ideeën. Oftewel, zoveel mogelijk ideeën verkleinen naar een aantal goede ideeën. En vooral toetsen en nog eens toetsen. Vooral denken aan de frustratie en zo min mogelijk aan de oplossing(en).

In ieder geval zal ik de uitkomst van dit traject delen. En ik zie mogelijkheden om met de methode Plan B andere vraagstukken aan te pakken. Nu eerst tijd vinden.

dinsdag 20 januari 2015

E-books een succes in bibliotheken? De cijfers

Er zijn nog geen cijfers over de fysieke uitleningen over 2014 van de bibliotheken, maar we kunnen wel een beetje doorrekenen.

Volgens CBS (bron) waren dit de uitleningen (x 1000) over de afgelopen jaren:

2011 100.025
2012 92.332
2013 84.397
(?) 2014 76.000


Ik ga er maar vanuit dat er in 2014 76 miljoen uitleningen zijn geweest. Elk jaar 8 miljoen minder de afgelopen jaren.

Volgens de gegevens van Nu.nl (bron) zijn dit de uitleningen van de e-books geweest:

Q1 119.708
Q2 132.061
Q3 240.501
Q4 334.287
2014 826.557

Kom je op een percentage van 1,07% uit qua digitale uitleningen t.o.v. het totaal aantal uitleningen (fysiek en digitaal) over 2014. Dit is nog onder voorbehoud van de echte cijfers die pas veel later komen in 2015. Het kan later dit jaar nog meer of minder worden.

Of het een succes is in de bibliotheken valt nog niet te zeggen. E-books worden digitaal beter verkocht (5%) dan uitgeleend. We zullen zien hoe het na Q1 van 2015 gaat.

Update:
Wat Frank Huysmans terecht opmerkte is dat de uitleencijfers van de Vakantiebieb niet meegenomen zijn. Volgens BNL (bron) zijn er 1,5 miljoen e-books uitgeleend. Dat maakt het totaal aan uitgeleende e-books op 2.326.557. Totaal aantal uitleningen over 2014 is dan
78.326.557.

Nieuw rekensommetje: Dan komen we op 2,97% digitale uitleningen t.o.v. totaal aantal uitleningen.